حجیت ظن مطلقحجیت ظن مطلق، صحّت استناد به ظنّ مطلق در استنباط حکم شرعی است. ۱ - تعریفحجیت ظن مطلق، مقابل حجیت ظن خاص و به معنای صحت استناد به ظن مطلق برای استنباط احکام شرعی، در موارد عدم دست رسی به قطع و یا اماره قطعی بر حکم واقعی است. ۲ - توضیح حجیت ظن مطلقگروهی از اصولیون متاخر هم چون مرحوم «میرزای قمی» و پیروان او، طرفدار انسداد باب علم و علمی هستند؛ یعنی معتقدند نسبت به بیشتر احکام فقه، هم باب علم و هم باب علمی به روی ما بسته است؛ بنابراین، به حکم عقل، چاره‌ای جز رجوع به ظن مطلق نداریم و این گونه انسداد را انسداد حقیقی می‌گویند. ۳ - نکتهظن مطلق، نزد شارع حجت نیست؛ بنابر این، متابعت از آن فقط در صورتی درست است که عقل به آن حکم نماید و آن در جایی است که مکلف از دست یابی به واقع مایوس گردد؛ یعنی به امام معصوم علیه‌السّلام دست رسی نداشته باشد و باب علم نیز به روی او بسته باشد، زیرا در غیر این صورت لازم می‌آید اکثر احکام الهی که مبتنی بر ادله ظنی است، متروک گردد. [۱]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص (۳۷۲-۳۷۱).
[۲]
مبادی فقه و اصول، فیض، علیرضا، ص۲۱۷.
[۳]
شرح رسائل، محمدی، علی، ج۱، ص۱۷۱.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۰۴، برگرفته از مقاله «حجیت ظن مطلق». |